کفشدوزک خربزه یا کفشدوزک 12 نقطه ای       Epilachna chrisomelina

از آفات مهم خربزه بوده و به انواع خزبزه ، خیار و هندوانه حمله می کند. سبب مشبک شدن برگ و لهیدگی و پوسیدگی میوه ها می شود.

شکل شناسی:

حشره کامل:

نسبتا بزرگ بطول 10-8 میلیمتر برنگ قرمز آجری گرد آلود. بالپوش محدب و پوشیده از کرکهای ظریف و سفید و مجهز به 12 نقطه سیاه با حاشیه نارنجی. شاخک نخ وش و 11 بندی.

تخم:

تخم دوکی شکل و ابتدا برنگ شیری و سپس برنگ زرد متمایل به نارنجی و اندازه آنها 1.5-2.5 میلیمتر و در دستجات 40-10 تایی در سطح زیرین برگ قرار داده می شود.

لارو:

لارو خاکستری پس از رشد کامل زرد رنگ می شوند. و دارای خارهای منشعب در قسمت پشتی هستند. در حلقه های اول و آخر 4 و در سایرحلقه ها 6 خار وجود دارد. لارو دارای 3 جفت پای سینه ای زرد رنگ می باشد.

شفیره:

برنگ زرد تیره وبیضی شکل و اغلب نصف طول بدن آن در داخل پوسته سن آخر لاروی می باشد. دوره شفیرگی کوتاه و در حدود20-10 روز می باشد.

زیست شناسی:

زمستانگذرانی بصورت حشره کامل در زیر بقایای گیاهی، علف های هرز حاشیه مزارع ، شکاف زمین و زیر پوستک درختان.در بهار از پناهگاه زمستانه خارج شده و حشرات ماده در نسل اول به طور متوسط 650 تخم می گذارند. و در نسل های بعدی 400-300 تخم می گذارند. لاروها پساز خروج از تخم ابتدا از  گیاهان وحشی کدوئیان و با گرم شدن هوا فعالیت آنها زیاد تر شده و به جالیزها حمله میکنند. بسته به شرایط آب و هوایی 5-3 نسل در سال ایجاد می نمایند.

خسارت:

از تخمدان گل و پوست نازک میوه تغذیه می کنند. به برگها نیز خسارت وارد می کنند و آنها را به شکل توری در می آورند. سبب مشبک شدن برگ و لهیدگی و پوسیدگی     میوه ها می شود.

کنترل:

جمع آوری برگهای آلوده به تخم ، از بین بردن میزبان های وحشی.

مبارزه شیمیایی بهتر است مصادف با ظهور حشرات بالغ زمستانگذران و یا با باز شدن تخم ها و ظهور لارهای سن یک  از سمومی نظیر فن پروپاترین  به میزان 2 لیتر در هکتار یا مالاتیون 1.5 لیتر در هکتار استفاده شود.